Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786
Mahonia
Berberis aquifolium
Berberidaceae
Autre noum : Mahonia.
Noms en français : Mahonia, Raisin d'Oregon.
Descripcioun :Lou mahonia, escapa de plantacioun, trachis d'eici, d'eila, dins la planuro. Se recounèis eisa à si fueioun que dounon d'èr i fuio de l'agréu Ilex aquifolium, e à si flour jauno que se duerbon à la primo. Fai de fru blu.
Usanço :Touto la planto èi empouisounanto aleva li fru que soun bon pèr la counfituro. Li bèn faire couire pèr leva l'amarun. La planto nous vèn de l'Americo de l'uba e èi la flour óuficialo de l'Ouregoun. Es uno planto vertuouso contro li malautié de pèu coume lou souriàsi (rusclo de racino) e la raumido de pèu (egzema).
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 3 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Berberis
Famiho : Berberidaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 6 à 10 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 120 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Bos fres
- Baragno
- Pinedo
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Americo dóu Nord
Ref. sc. : Berberis aquifolium Pursh, 1814
(= Mahonia aquifolium (Pursh) Nutt., 1818 )